DTPO0610

Perspektywy DENTALTRIBUNE Polish Edition10 Recesja dziąsła to położenie lub przesunięcie brzegu dziąsłowego w kierunku dowierzchołkowym od granicy szkliwno-cementowej (cemento-enameljunction–CEJ). Recesja oznacza odsłonięcie po- wierzchni korzenia, przez co ząb wydaje się dłuższy niż w rzeczy- wistości. Z punktu widzenia pa- cjentarecesjatonieestetycznywy- gląd, kojarzony także ze starze- niemsię. Makroskopowo można podzie- lić dziąsło na dziąsło wolne oraz związane. Wolny brzeg dziąsłowy, położony w kierunku dokorono- wym od dziąsła związanego (atta- ched gingiva – AG) otacza ząb do- okoła, ale nie jest związany z jego powierzchnią. Dziąsło związane stanowi zrogowaciały odcinek dziąsła (keratinised gingiva – KG). Jestonozbite,magroszkowanąpo- wierzchnię i jest mocno przycze- pione do leżących poniżej tkanek kości przyzębia i zęba. W stanie idealnego zdrowia najbardziej do- koronowa część dziąsła związa- nego leży na poziomie granicy szkliwno-cementowej, a część naj- bardziej dowierzchołkowa sąsia- dujezliniąśluzówkowo-dziąsłową (muco-gingival junction – MGJ). Linia śluzówkowo-dziąsłowa sta- nowi granicę pomiędzy dziąsłem związanym (rogowaciejącym) i luźną błoną śluzową wyrostka zę- bodołowego (nierogowaciejącą). Recesja może powstawać na skutek występowania różnych czynników przyczynowych. Czyn- niki etiologiczne recesji można ge- neralnie podzielić na mechaniczne oraz wynikające z postępu choroby przyzębia. Recesje powstają naj- częściejwskuteknieprawidłowego ustawienia zęba w łuku, zaniku ko- ściwyrostkazębodołowego,wyso- kiego przyczepu mięśni i pociąga- nia przez wędzidełka oraz czynni- ków jatrogennych, związanych z leczeniem zachowawczym i perio- dontologicznym. Niekorzystne skutki recesji obejmują pogorszenie wyglądu, większą wrażliwość zęba na tem- peraturę i bodźce dotykowe oraz zwiększoną podatność na próch- nicę korzeni związaną z obnaże- niem powierzchni cementu, dla- tego najważniejszym celem tera- peutycznym leczenia recesji jest pokrycie korzenia dziąsłem dla spełnieniaoczekiwańestetycznych i zniesienia nadwrażliwości korze- nia. Miller dzieli recesje dziąseł na 4 kategorie: • klasa I: recesja tkanek nie docho- dząca do linii śluzówkowo-dzią- słowej; • klasa II: recesja tkanek sięgająca do linii śluzówkowo-dziąsłowej, bez utraty kości w przestrzeniach międzyzębowych; • klasa III: recesja tkanek sięgająca do linii śluzówkowo-dziąsłowej lubjąprzekraczająca;utratakości w przestrzeniach międzyzębo- wych – poziom kości leży do- wierzchołkowo od granicy szkliwno-cementowej, ale nie sięga poza granicę dowierzchoł- kową recesji; • klasa IV: recesja tkanek sięgająca poza linię śluzówkowo-dzią- słową; poziom kości w przestrze- niach międzyzębowych leży do- wierzchołkowowstosunkudoza- sięgu recesji. Dostępne możliwości leczenia recesji zawierają m.in. pokrycie materiałem wypełniającym, np. wykonanie wypełnienia przyszyj- kowego z kompozytu. Ta metoda skutecznie znosi nadwrażliwość korzenia i zapobiega próchnicy, oznacza jednak długoterminowy kompromis w zakresie estetyki. Wypełnienia z materiałów kompo- zytowych ulegają z czasem prze- barwieniom. Ewentualna nie- szczelność brzeżna może prowa- dzićdopróchnicywtórnej,nawrotu nadwrażliwości i/lub miejscowych zmian zapalnych. Ponadto trudno- ści może sprawiać dobór koloru. Wypełnienia mogą także wymagać usuwania tkanek żywego zęba w celu stworzenia odpowiedniego kształtu retencyjnego ubytku. Dla- tego lekarz musi podjąć decyzję, czy korzyści związane z odbudową przeważają nad ograniczeniami es- tetycznymi i czy możliwe jest zna- lezienie innej metody terapii, która posiada nieliczne (o ile w ogóle ja- kiekolwiek) wady z punktu widze- niaczynnościowegoiestetycznego. Inną możliwością leczenia re- cesji są chirurgiczne zabiegi ślu- zówkowo-dziąsłowe. Chirurgia śluzówkowo-dziąsłowa obejmuje zabiegi operacyjne na przyzębiu, które ukierunkowane są na korektę nieprawidłowejbudowy,położenia i/lubilościorazrodzajudziąsłaota- czającego ząb. Nawczesnychetapachrozwoju chirurgii śluzówkowo-dziąsłowej lekarzewierzyli,żedlazachowania zdrowia przyzębia musi być utrzy- mana pewna określona minimalna ilośćdziąsłazwiązanegowwymia- rze koronowo-wierzchołkowym. Późniejsze badania kliniczne i eks- perymentalne wykazały jednak, że niejestkoniecznaobecnośćdziąsła związanego o określonej szeroko- ści bezwzględnej. Obecność dziąs- ła związanego o jednorodnym ko- lorze i strukturze pomiędzy sąsia- dującymizębamijestnatomiastpo- żądana ze względów estetycznych. Niektóre wczesne techniki ko- rektyrecesjiobejmowałypogłębia- nie przedsionka jamy ustnej. Goje- nie po takim zabiegu zwykle pro- wadziłodozwiększeniaszerokości dziąsła związanego. Jednak w ciągu6miesięcydochodziłodopo- wrotu tkanek miękkich do wcześ- niejszej pozycji aż w połowie przy- padków – zatem te techniki nie po- zwalają na skuteczne rozwiązanie problemu recesji. Współczesne sposoby chirur- gicznego leczenia tkanek przyzę- bia, ukierunkowane na poprawę es- AD Resorbowalnebłonyzaporowezapewniają przewidywalnośćzabiegówpokrywaniarecesjidziąseł DavidL.Hoexter,NikishaJodhan,JonB.Suzuki,USA Ryc.1:Widokzębówprzednichodstronywar- gowej przed leczeniem: recesja w obrębie zęba 13, ząb 12 otoczony wąską, ale dosta- teczną strefą dziąsła zrogowaciałego w kie- runku dowierzchołkowym od recesji. Ryc. 2: Odpreparowano płaty z zachowaniem tkanek w przestrzeniach międzyzębowych, co zapewnia zaopatrzenie w krew i zapobiega powstawaniu „czarnych trójkątów” (nieeste- tycznegoefektuwobrębieprzestrzenimiędzy- zębowych). Ryc. 3: Błona do GTR przycięta i nałożona na powierzchnię korzeni zębów 13 i 12. Ryc. 4: Przemieszczono dokoronowo tkanki dziąsła, pokrywając błony i korzenie zębów 13 i 12, a następnie przyszyto płaty w nowym położeniu. Ryc. 5: Stan po leczeniu: korzenie zębów 13 i 12, poprzednio obnażone, pokrywa różowe, ro- gowaciejące dziąsło związane, zgłębnikowanie nie wykazało obecności patologicznych kie- szonek. Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 PRZED PO