Dental Tribune Polish Edition

ENDO TRIBUNE Polish Edition Perspektywy 3 SergioRosler,Argentyna Od najdawniejszych lat denty- ści badali budowę anatomiczną wnętrza  korzeni.  Poczynając od okresu przed wynalezieniem zdjęć rtg aż do czasów współcze- snych przesyconych technologią, badanie systemu kanałów korze- niowych stało się wręcz obsesją lekarzy endodontów. W przeszłości powszechnie korzystano z kilku metod, w tym z badań radiologicznych, histolo- gicznych, przekrojów poprzecz- nych i podłużnych oraz technik zwiększania przezierności tkanek korzeni. Współcześnie wykorzy- stuje się tomografię komputerową oraz badanie kliniczne w mikro- skopie zabiegowym. Technikazwiększania przeziernościzęba W ciągu ostatnich 100 lat w badaniach morfologicznych nad miazgą zębów ludzkich wykorzy- stywano technikę zwiększania przezierności zębów. Zapewnia to wgląd w trójwymiarową budowę komory i kanałów względem ze- wnętrznej powierzchni zęba i po- zwala na ich dokładne zbadanie. Technikę tę wykorzystywano rów- nież w badaniach nad nieszczelno- ścią wierzchołkową. Obecnie tech- nikazwiększaniaprzeziernościjest wykorzystywana tylko jako narzę- dzie szkoleniowe i badawcze i nie ma właściwie zastosowania kli- nicznego. W 1913 r. Hermann Prinz z po- wodzeniem uzyskał transparentne zęby, stosując protokół postępo- wania opisany przez Spaltholza w 1906 r. Okumura przeprowadził dogłębne badania anatomii miazgi i sklasyfikował kanały korzeniowe wzależnościodichrozmieszczenia i częstości występowania. W celu lepszego uwidocznienia systemu kanałów korzeniowych wprowa- dzałdokomorymiazgitusz.Próbki możnatakżebarwićhematoksyliną i eozyną, które są powszechnie stosowane do wybarwiania prepa- ratów histologicznych. W porów- naniu do innych metod, takich jak badanie radiologiczne i histolo- giczne, techniki zwiększania prze- zierności zębów mają następujące zalety: • zachowują oryginalny kształt ko- rzenia, • pozwalają na obserwowanie drobnych szczegółów budowy morfologicznej kanałów korze- niowych, • sąniedrogieiłatwedoprzeprowa- dzenia, • próbki można przechowywać przez długi czas. Proces zwiększania przezier- ności obejmuje 3 proste etapy: de- mineralizację, odwodnienie i za- pewnianie przezierności tkanek zęba. Przygotowanie próbki: • Usunięte zęby do czasu obróbki przechowywać w 10% roztworze formaliny w soli fizjologicznej. • Usunąć kamień nazębny i wszel- kie pozostałości tkanek przyzę- bia. • Odciąć korony zębów i udrożnić kanały, stosując pilnik w rozmia- rze ISO 10 (sprzyja to penetracji kwasu). • Umieścić próbki w 4,2% roztwo- rze NaOCl (usuwanie tkanek or- ganicznych można usprawnić, umieszczając roztwór z próbka- mi w myjce ultradźwiękowej na 20 min). • Opłukać pod bieżącą wodą i osu- szyć. • Można wprowadzić tusz indyjski do systemu kanałów korzenio- wych, odsysając płyn przez wierzchołki korzeni. Demineralizacja: • Przechowywać próbki w 5% kwasie azotowym (HNO3) przez 3 dni. • Wymieniać roztwór co 8 godz. • Ręczne lub mechaniczne potrzą- saniesprzyjarównomiernejdemi- neralizacji korzeni. • Płukać próbki bieżącą wodą przez 4 godz. w celu ich oczysz- czenia. Odwodnienie: • Odwadniać próbki w roztworach alkoholu o rosnącym stężęniu: 60% etanolu przez 8 godz., 80% etanolu przez 4 godz. i 96,6% etanolu przez 2 godz. • Osuszyć próbki ręcznikami pa- pierowymi. Zwiększanie przezierności: • Próbkinależyumieścićna2godz. w ksylenie w celu ich stward- nienia, a następnie w salicylanie metylu, co nada im transparent- ność. Ten etap ma kluczowe zna- czenie, jeśli próbki mają być stosowane do praktycznej nauki technik preparacji i wypełniania kanałów. • Przechowywaćpróbkiwsalicyla- nie metylu, aby zachowały trans- parentność. Uwaga: Podczas pracy z tymi niebezpiecznymi roztworami na- leżyzawszestosowaćodpowiednią ochronę. Zużyte roztwory należy utylizować zgodnie z krajowymi przepisami. Pomocedukacyjna Powodzenie leczenia endodon- tycznego zależy od dokładności oczyszczania, formowania i wy- pełniania kanałów korzeniowych. Jednak dla osiągnięcia tego celu operator musi posiadać szczegó- łową wiedzę na temat morfologii kanałów korzeniowych każdego leczonego zęba. Zdemineralizo- wane, transparentne zęby mogą stanowić bardzo cenną pomoc w nauce technik leczenia endodon- tycznego. Hasselgren i Tronstad wykorzystywali transparentne zęby do nauczania i doskonalenia procedur preparacji i wypełniania kanałów w ramach szkolenia dyplomowego w Uniwersytecie wLund(Szwecja).Nazakończenie kursu poproszono studentów o wy- rażenie opinii na temat wyko- rzystania transparentnych zębów w procesie nauki. Reakcje były bardzo pozytywne i zachęciły kierownictwo zakładu do dal- szego stosowa- nia transpa- rentnych zę- bów na kolej- nych kursach. Moczenie próbek w ksy- lenie przez 2 godz. przed umieszcze- niemwsalicylaniemetylu,zgodnie z zaleceniem Robertsona z 1980 r., przywraca zębinie twardość nie- znacznie tylko niższą niż twardość normalnej zębiny. Otwiera to nowe możliwości przed lekarzami, któ- rzy chcą uczyć się i trenować nowe techniki, zabiegi i protokoły pos- tępowania od opracowywania maszynowego pilnikami NiTi po termoplastyczne wypełnianie ka- nałów ciepłą gutaperką. Lekarze widzą znacznie wyraźniej, co fak- tycznie dzieje się w kanałach, a to dajedużolepszeefektyniżpracana sztucznych kanałach w bloczkach z tworzywa. Ponadto, odczucia dotykowe są bardzo zbliżone do rzeczywistej pracy w warunkach klinicznych. Ta prosta i niedroga technika pozwala lekarzom zoba- czyć szczegółowo budowę mor- fologiczną kanałów korzeniowych oraz trenować niemal wszystkie zabiegi endodontyczne. Piśmiennictwo dostępne u wydawcy. AD Transparentne zęby – skuteczna pomoc edukacyjna Sergio Rosler ukończył Uniwer- sytet w Buenos Aires (Argentyna) w 1996 r. i uzyskał tytuł specjalisty wdziedzinieendo- doncji w 2005 r. Od 2009 r. jest także specjalistą implantologii stomatolo- gicznej. Pracuje w gabinecie prywat- nymwBuenosAires.Możnasięznim skontaktować,piszącnaadrese-mail: sarosler@hotmail.com.ar. AutorET Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 5Ryc. 4